အရအတွက်အာရပ်ကမ္ဘာကိုစိန်ခေါ်သောနိုင်ငံရေးအဆင့်အတန်းပိုနေမြဲကျား၏အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသနှင့်မြောက်အာဖရိက။ အာရပ် နွေဦးပေါက်သည်အခြေခံကျတဲ့အဖြစ်အပျက်အတွက်အာရပ်ကမ္ဘာသမိုင်း။ ဒါကြောင့်လည်းဖော်ပြ၏အခန်းကဏ္ဍကိုကောင်းစွာပညာတတ်လူငယ်နှင့်အာဏာများ၏လူမှုမီဒီယာအတွက်ရပ်နွေဦး။ ဒါဟာနောက်ထပ်ကရှင်းပြသည်ဆန္ဒပြပွဲမှာတူနီးရွား၊အီဂ်စ္၊ယီမင်၊လစ်နှင့်ဆီးရီးယားကအသေးစိတ်အတွက်။ အထူးသဖြင့်၊စက္ကူမီးမောင်းထိုးအပေါ်ဆွေမျိုးပျက်စီးခြင်း၏သီအို ရောဘတ် မှသရုပ်ဖော်အဘယ်ကြောင့်ရပ်နွေဦးခဲ့သည်။ ဆွေမျိုးပျက်သီအိုရီကိုအသုံးပြုရှင်းလင်းပုံကိုလူမှု-စီးပွားမာင္(မဲ့၊ပညာရေးနှင့်ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု)နှင့်နိုင်ငံရေး ဖို့ဦးဆောင်လမ်းပြစုပေါင်းငြိမ်။ အဖြေပေးသဲလွန်စဖြေရှင်းရန်လက်ရှိပြဿနာ။ အ နီးရှားနှင့်အီဂျစ်-အစံပယ်နှင့်အ တော်လှန်ရေး-ကိုပူဇော်ရန်ပုံရသည်အလွန်ကြီးစွာသောအရပ်ရပ်ဒီမိုကပြောင်းလဲမှုအတွက်အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်မြောက်အာဖရိက၌အဘယ်မှလာ၍'အာရပ်နွေဦး'။ သို့သော်၊ထိုပြည်တွင်းစစ်အတွက်လစ်ဗျားနှင့်လက်ရှိအကျပ်အတွက်ယီမင်နဲ့ဆီးရီးယားအကြံပြုကြောင်းခြုံငုံဒသကိုပြောင်းလဲစေခြင်းငှါသက်သေပြခံရဖို့ပိုမိုခက်ခဲအောင်မြင်ရန်။ တကယ်တော့၊ ရှိပါတယ်အတော်လေးတိကျတဲ့အကြောင်းပြချက်များအဘယ်ကြောင့် တွင်ဖြစ်ပွားသုံးခုမြောက်အာဖရိကမှမကျန်ရှိသောအတွက်နှစ်နှင့်အဘယ်ကြောင့်မိမိတို့အရလဒ်များခဲ့ကြဒါ။ အကြောင်းတရားများအတွက်သောင်းနဲ့ဆင်တူပါတယ်-သူတို့အတွက်မုကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနှင့်အသစ်- င္ငံေရးသဘာဝ၏ဒေသပြည်နယ်-သို့သော်ရလဒ်များကွဲပြားခြားနားကြောင့်နှစ်၏ပြည်ထောင်စုစိုးရိမ်ပူပန်ခဲ့ကြ နှင့်-လစ်ဗျား-ခဲ့ ငင္းမည်သည့်နိုင်ငံရေးသို့မဟုတ်လူမှုရေးပြည်တွင်းပြိုင်ဖက်မှ၎င်း င္ငံေရးသုတ်နှင့်အလေ့အကျင့်။ ပင်အ မျက်နှာအလွန်ကွဲပြားခြားနားတဲ့အနာဂတ်များအတွက်၊သာတူနီးရွားတစ်ခုလုံးနစ္ကိုဖယ္ရွားခံ၌အီဂ်စ္အစိုးရကငြင်းပယ်၎င်း၏အ ကိုထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်အတွက်စစ်အစိုးရကိုယ်တိုင်က။ ချင်တော့အလုံအလောက်၊အဖြဲရွားကြိုးစားခဲ့အလားတူသင်တန်း၏အရေးယူဒါပေမယ့်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြကြပ်ရန်မိမိတို့ကိုယ်ကိုအပေါ်တော်လှန်ရေးဖြစ်ပွားခဲ့သော။ ကွာ၊့၊ရှေ့တောင်၊ဇ၊၊၊နှစ်ဖက်စ၊ဂျေ၊၊။(ဇူလိုင္ ၂၀၁၂)။ 'အသစ်မီဒီယာနှင့်ပဋိပက္ခ ပြီးနောက်အာရပ်နွေဦး'။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတက္ကသိုလ်၏။ 'အာရပ်နွေဦးသည်စစ်မှန်သောတော်လှန်ရေး၊ဒါပေမယ့်ဆိုင်ကယ်နှင့်ကြမ်းတမ်းမှုလမ်းမကြီးရှေ့'။ အသစ်စီးပွားရေးအတွေးသည် ၁-၁၆။ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများနှင့်အခန်းကဏ္ဍများ၏မကောင်းတဲ့အိမ်နီးချင်း:လေ့လာမှုတစ်ခု၏အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့အပြုအမူသို့ဦးတည် နိုင်ငံအတွင်း ၁။ စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်မည်သို့နှင့်အဘယ်ကြောင့်မကောင်းတဲ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအသုံးချအဖြစ်။ ၂။ လေ့လာစူးစမ်းဖို့ဘယ်လိုအိန္ဒိယပြုမူဆီသို့ဦးတည်လက်နက်ကိုင် ၊ပြည်တွင်းစစ်ပွဲများ၊ အတွက်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍၊အာရပ်လောကသို့ဝင်နေတဲ့ကာလနိုင်ငံရေးအကွက်လိုက်ကျယ်ပြန့်တိုးတက်မှု၏ဆႏ။ အဖြစ်အပျက်ခဲ့ကြကြောင်းဖော်ပြပြီး"ဟုခေါ်သည်အာရပ်နွေဦး"ကိုရည်ညွှန်းပြီး"နွေဦး၏လူမျိုး"၁၈၄၈၏၊လုနီးပါးအားလုံးနိုင်ငံများအရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်မြောက်အာဖရိက။ လစ်ဗျား၊ဆီးရီးယား၊လက္ဘႏြန္၊ ဆန္ဒပြပွဲဦးဆောင်နီးပါးမှပြီးပြည့်စုံကုန်၏ဟဒ်ပြုစုပျိုးထောင်အဆိုပါမေးခွန်း၏အတည်ရှိမှု၏ဤနိုင်ငံရေးဖွဲ့အစည်းများမိမိတို့အယခင်နယ်။ အီဂျစ်နှင့် ရွားတက်အဆုံးသတ်အတူအပြောင်းအလဲတစ်ခုတွင်အာဏာရအစိုးရများကြောင်းအကြိမ်ပေါင်းများစွာထပ်ခါတလဲလဲ။ အာဏာစပ္ထားတဲ့အခြားအာရပ်နိုင်ငံများ၊အတွေ့အကြုံရှိခြင်း၏အမျက်အရပ်လမ်းအမျိုးမျိုးဒီဂရီမှစီမံခန့်ခွဲနေ။"အာရပ်နွေဦး"ဖြစ်ရပ်များအသင့်ဖြစ်ရန်အတွက်ရှုမူဘောင်၏၊အဖွဲ့စည်းများ၏ဆန္ဒအစဉ်အလာအတွက်အာရပ်-မြတ္စနိုင်ငံရေးယဉ်ကျေးမှု။ အမှန်စင်စစ်ကတည်းကပေါ်ပေါက်သမ ခဲ့၏တဦးတည်းအသုံးအများဆုံးပုံစံများ၏ဆႏၵအတွက်အရှေ့အလယ်ပိုင်း။ သို့သော်၊အတွက်ပြီးခဲ့သည့်ရာစုနှစ်နှစ်ခုဟာဖြင့်အစားထိုးသို့မဟုတ်"၊"အများကြီးပိုဘုံအတွက်အထူးစိတ်။ ခဏအခေါ်အဝေါ်' သည်အဓိကအနုတ်လက္ခဏာရေကို၊ချီးမွမ်း၌ရှိသမျှဖြစ်နိုင်တဲ့လမ်းနှင့်ပင်အတွက်အခြေခံဖြစ်လာခဲ့ရာမှအလေ့အကျင့်။ ဒီစက္ကူကိုဖြစ်စေ၏၊ကြိုးစားမှနှိုင်းယှဉ်အဲဒီနှစ်ခုကဏ္ဍများ၏ဆန္ဒအမြတ္စ။ လူမှုမီဒီယာအတွက်ဗဟိုအခန်းကဏ္ဍဖော်နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်အတွက်အာရပ်နွေဦး။ အဆူးအတွက်အွန်လိုင်းစကားပြောဆိုချက်တွေကိုတော်လှန်ရေးသမား မကြာခဏသပ်အဓိကဖြစ်ရပ်များအပေါ်။ လူမှုမီဒီယာကူညီဖြန့်မိုကရက်အတွေးအကာ။ အဘယ်သူမျှမဟောကိန်းထုတ်ခဲ့ကြနိုင်ခဲ့ကြောင်းမို လိုကစားနေတဲ့အခန်းကဏ္ဍအတွက်ရင္ဆိုင္လှိုင်းလုံးများ၏ဆန္ဒအတွက်ဒီမိုကနားလည္ဖုိ။ သို့သျောလညျး၊ပြီးနောက်ငယ်ရွယ်ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကုန်တိုးမြှင့်များ၏ရှေ့မှောက်၌တစ်ပင်သာယာအဆောက်အဦအတွက်ရှားနှင့်ထားကိုမိမိအပေါ်၌မီးဆႏၵျ၏အစိုးရအပေါ်ဒီဇင်ဘာလ ၁၇၊၂၀၁၀၊ဒီမိုကလုံးစုံဖြန့်နှံ့မြောက်အာဖရိကနှင့်အရှေ့အလယ်ပိုင်း။ အစိုးရခ်ိဳးေနှင့်အဲဂုတ္တုမကြာမီပြပ်ဝပ်၊ပြည်တွင်းစစ်ထွက်ချိုးဖဲ့အတွက်လစ်၊လူငယ္တိုယူရာမွာအမႈေဂျီးရီးယား၊မော်ရိုကို၊ဆီးရီးယား၊ယီတယ္။ အာရပ်နွေဦးခဲ့ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အဲဒီထဲကရင်းမြစ်ကြီးလူမှုမီဒီယာနှင့်၎င်း၏တန်ခိုးထားရန်လူသားတစ်ဦးမျက်နှာပေါ်နိုင်ငံရေးဖိနှိပ်။ ရဲ့ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်- တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်အများအပြားပုံပြင်များပြောနှင့် အပေါ် က၊တွစ်တာ၊နှင့်နည်းလမ်းတွေအတွက်မှုတ်သွင်းဆာ္ဒီႏုိင္ငံသားတစ္ဦးျပန္လြတ္လာစုစည်းဖို့ကွက်၊ဝေမိမိတို့အစိုးရနှင့်ဖြန့်အတွေးနှင့်ပတ်သက်။ ထိ ယခု၊ကျွန်တော်တို့သိကြ၏အခန်းကဏ္ဍအကြောင်းလူမှုမီဒီယာအတွက်ရပ်နွေဦးခဲ့ရာတွင်။ အာရုံစူးစိုက်အပေါ်အဓိကရှားနှင့်အီဂျစ်၊ဤသုတေသနပြုထည့်သွင်းဖန်တီးထူးခြားတဲ့အဒေတာဘေ့စအချက်အလက်များ၏စုဆောင်းနေဖြင့် က၊တွစ်တာ၊နှင့်။။။။ အဆိုပါသုတေသနသည်လည်းထည့်သွင်းဖန်တီးပံုမ်ား၏အရေးအီဂျစ်နိုင်ငံရေးဝက်ဘ်ဆိုက်များ၊ဆန်းနိုင်ငံရေးထဲမှာစကားပြောဆိုချက်အလြဲသံုးစားမႈ၊ဖြာထက်ပိုသုံးသန်းတွစ်တာပေါ်အခြေခံသော့ချက်စာလုံးများကိုအသုံးပြု၊နှင့်ခြေရာကောက်သောနိုင်ငံများတွင်ထောင်ပေါင်းများစွာ၏တစ်ဦးချင်းလှု့ပ်ကနေစဉ်အတွင်းတော်လှန်ရေး။ အဆိုပါရလဒ်သည်အကြောင်းပထမဦးဆုံးအကြိမ်အဘို့ငါတို့သည်သက်သေအထောက်အတည်ပြုလူမှုမီဒီယာရဲ့အရေးပါတဲ့အခန်းကဏ္ဍအတွက်အာရပ်နွေဦး။ ဒါဟာနီးပါးငါးနှစ်အတွင်းယခုကတည်းကအသစ်သောစုပေါင်းဝိညာဏ်၏အရပ်လေးအဖြစ်ပြောင်းလဲပြီးနိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းအရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့်မြောက်အာဖရိက။ ကိုယ့်အတွက်အချိန်တိုကာလ၊လူအများအာရပ်ကမ္ဘာထဲေဆန့်ကျင်သူတို့၏စစ်ရေး၊အဆုံးသတ်ရန်ချပြီးရှည်လျား-အချိန်အာဏာရှင်ခေါင်းဆောင်များအတွက်ရှား၊အီဂျစ်၊လစ်ဗျား၊ ယီမင်ဆောင်ခဲ့စဉ်အခြားသူများ၏အကြိုျဖစ္ရပါတယ္။ ပေမယ့်အ ၍အစပိုင်းတွင်အောင်မြင်မှု၊လူတွေရဲ့အားကြည့်ဖို့ဂုဏ်၊သိက္ခာ၊အခွင့်အရေးနှင့်ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်မှုစနစ်သဘောပေါက်တွင်း၎င်းတို့၏သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံအကြီးအထန် အားဖြင့်အာဏာအလွှာဤပြည်နယ်နှင့်၎င်းတို့၏မဟာဗျူဟာသေချာဏာရှင်သန်မှု။ အာရပ်နွေဦး၏၂၀၁၁ေတာ္လွန္ေလုပ်ငန်းစဉ်စတင်ခဲ့ကြောင်းနီးရှားနှင့်အီဂျစ်နှင့်ကျယ်ပြန့်နှံ့မြောက်အာဖရိကနှင့်အရှေ့အလယ်ပိုင်းများ၏ထုတ်ကုန်အပြန်အလှန်၏လက်ရှိကမ္ဘာအရင်းရှင်အကျပ်အတည်းနှင့်အတူသမိုင်းကြောင်းအထဲကိုယ့္ပါတီ။ အ ၏မင်းနှင့်အထူးသဖြင့်အကျပ်အတည်းနှင့်လူမှုတော်လှန်ရေးဖို့အဓိကသော့ချက်ဖြစ်ပါတယ်အ နားလည်မှုဖြစ်ရပ်များအောက်လမ်း။ အနောက်တိုင်းဖြစ်ခဲ့သည်အင်အားပိတ်ဆို့ရန်ကြိုးစားပါနှင့်အနိုင်ယူတော်လှန်ရေးအတွက်ဒီဟာဗျူဟာမြောက်ဒေသအားဖြင့်စစ်ပွဲ(လစ်ဗျား)၊ဖိအားဖြင့်ဒေသခံ (ဘာရိန်း၊ယီမင်၊ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ဆီးရီးယား)သို့မဟုတ်အားဖြင့်ကြိုးကိုင်သောဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်း။ တော်လှန်ရေးအတွက်အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသကိုအောင်တော်မူခဲ့သည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အဖြစ်အမြဲတမ်းတော်လှန်ရေး။ ၎င်း၏ကံကြမ္မာသည်ချည်အထွန်းလူမှုတော်လှန်ရေးရုန်းကန်မှုများအတွက်အကျပ်အတည်းစီး။ အာရပ်နွေဦးကိုရည်ညွှန်းသည်စမ်းချောင်းများပျက်စရာအတွက်တူနီးရွား၊၂၀၁၀၊ပြီးတော့ဖြန့်ဖို့အီဂ်စ္၊ဆီးရီးယား၊လစ်ဗျား၊ယီမင်နှင့်ဘာရိန်းနှင့်လည်းထိခိုက်အများဆုံးနိုင်ငံများအလယ်ပိုင်းနှင့်မြောက်အာဖရိက(နားေထာင္ရန္)။ ရှိ၍အမျိုးမျိုးသောလူမှုရေး-ယဉ်ကျေးမှု၊နိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေးအကျိုးဖြစ်ပေါ်စေသောအရပ်နွေဦး။ သို့သော်၊အာရပ်နွေဦးလည်းမုန်တိုင်းဒဏ်ကိုမြန်မာနိုင်ငံအကြားနိုင်ငံများစပ်လျဉ်းနှင့်အတူဒေသများ၏လူမှု-ယဉ်ကျေးမှု၊နိုင်ငံတကာနိုင်ငံရေးနှင့်ဘောဂဗေဒ။ အတွက်ဤသုတေသနပြု၊အထူးသဖြင့်အကျိုးများ၏အာရပ်နွေဦးအပေါ်နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုကီ ၂၀၀၅ ကေန ၂၀၁၅ ခုႏွစ္။ အနေနဲ့ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာအများတင်ပို့ခြင်းနှင့်သွင်းကုန်ခဲ့ကြထည့်သွင်းအတွက်ဤသုတေသနပြု၊ကလေ့လာခဲ့သောအကုန္လမ်းကြောင်းသစ်အစပိုင်းတွင်ရုပ်ဖော်တစ်ဦးအထက်သို့လမ်းကြောင်းသစ်မီကအာရပ်နွေဦး။ သို့သော်၊ပြီးနောက်ပေါက်ကွဲခြင်းအရပ် နွေဦးအလမ်းကြောင်းသစ်ကြီးအတော်များများရှိတယ်ပေမယ့်နောက်ပိုင်းပေါ်လာဖန်တိုးတက်လာသော။ ယေဘုယျအားဖြင့်၊ထိုရှယ်ယာပြသဆင်တူပေါ်လာဖို့အပို့အမျှဝေပေမယ့်အပြောင်းအလဲအတွက်တင်သွင်းဖြန့်ဝေခဲ့သည်ကဲ့သို့အံ့သြဖွယ်မဟုတ်ပါအပို့အမျှဝေ။ နောက်ကွယ်မှအဓိကအကြောင်းပြချက်အတွက်တိုးမြှင့်တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း၊အာရပ်နွေဦးဆိုးရွားစွာထိခိုက်စီးပွားရေးအခြေအနိုင်ငံများနှင့်နိုင်ငံရေးအကြောင်းတူရကီနဲ့အဲဒီနိုင်ငံအသွင်ပြောင်း။
